Ca dao về nhân sinh quan

Nói về nhân sinh quan
và kinh nghiệm cuộc sống:

Ai ơi chớ vội cười nhau,
Gẫm mình cho kỹ trước sau hãy cười.
Ai ơi chớ vội cười nhau,
Cây nào mà chẳng có sâu chạm cành.
Ai ơi chớ vội cười nhau,
Cười người hôm trước hôm sau người cười.

-o0o-

Ai ơi cứ ở cho lành,
Tu nhân tích đức để dành ngày sau.

-o0o-

Ai ơi đừng chóng chớ chầy.
Có công mài sắt có ngày nên kim.

-o0o-

Ai ơi đừng phụ mụt măng,
Mụt măng có nhỏ cũng bằng cây tre.

-o0o-

Ai ơi giữ trí cho bền,
Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai.

-o0o-

Ai ơi gương bể khó hàn,
Chỉ đứt khó nối, người ngoan khó tìm.

-o0o-

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Ăn gạo nhớ kẻ đâm, xây, giần, sàng.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng.

-o0o-

Bạn bè là nghĩa tương tri,
Sao cho sau trước một bề mới nên,

-o0o-

Bầu ơi thương lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

-o0o-

Cá trong lờ đỏ hoe con mắt,
Cá ngoài lờ ngúc ngoắc muốn vô.

-o0o-

Cái vòng danh lợi cong cong,
Kẻ hòng ra khỏi người mong bước vào.
Cậy tài, cậy khéo, khoe khôn,
Đừng cậy có của, đa ngôn quá lời.
Của thì mặc của ai ơi,
Đừng cậy có của coi người như rơm.

-o0o-

Chẳng lo bán ế chợ ròng,
Khách năng qua lại, đói lòng phải mua.

-o0o-

Chỉ đâu mà buộc ngang trời,
Tay đâu mà bịt miệng người thế gian.
Thế gian chẳng ít thì nhiều,
Không dưng ai dễ đặt điều cho ai.

-o0o-

Chì khoe chì nặng hơn đồng,
Sao chì chẳng đúc nên cồng, nên chiêng?

-o0o-

Chim khôn kêu tiếng rảnh rang,
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.

-o0o-

Chớ thấy áo rách mà cười,
Cái giống gà nòi, lông nó lơ thơ.

-o0o-

Chớ thấy sóng cả mà lo,
Sóng cả mặc sóng chèo cho có chừng.

-o0o-

Có bột mới khuấy nên hồ,
Có vôi, có gạch mới tô nên nhà.
Có cây mới có dây leo,
Có cột, có kèo mới có đòn tay.

-o0o-

Có tiền thì hậu mới hay,
Có trồng cây đức mới dày nên thân.

-o0o-

Con chim ham ăn còn mắc cái tròng,
Người mà ham của mắc vòng gian nan.

-o0o-

Của thời cha mẹ để cho,
Làm không, ăn có của kho cũng rồi.

-o0o-

Dù ai nói đông nói tây,
Lòng ta cứ vững như cây giữa rừng.

-o0o-

Đàn ông nông nổi giếng khơi,
Đàn bà sâu sắc như cơi đựng trầu.

-o0o-

Đất có bồi có lở,
Người có dở có hay.
Coi theo thời mà ở,
Chọn theo cỡ mà xài.
Dầu ai ỷ thế cậy tài,
Giữ lòng thục nữ dùi mài gương trong.

-o0o-

Đem chuông đi đấm xứ người,
Chẳng kêu cũng đánh ba hồi lấy danh.
Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng,
Đèn ra trước gió được chăng hỡi đền?
Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn,
Cớ sao trăng lại chịu luồn đám mây?

-o0o-

Đi buôn không lỗ thì lời,
Đi ra cho biết mặt trời, mặt trăng.

-o0o-

Đi đâu mà vội mà vàng,
Mà vấp phải đá, mà quàng phải dây?
Thủng thẳng như chúng anh đây,
Chẳng đá nào vấp, chẳng dây nào quàng.

-o0o-

Đi cho biết đó biết đây,
Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn.

-o0o-

Đò dọc phải tránh đò ngang,
Ngụ cư phải tránh dân làng cho xa.

-o0o-

Đói thì đầu gối phải bò,
Cái chân hay chạy, cái giò hay đi.

-o0o-

Đố ai lặn xuống vực sâu,
Mà đo miệng cá uốn câu cho vừa.

-o0o-

Đố ai lượm đá quăng trời,
Đan gàu tát biển ghẹo người cung trăng.
Đừng thấy miếu rách mà khinh,
Miếu rách mặc miếu, thần linh hãy còn.
Được mùa chê gạo vô hơi,
Mất mùa ăm cám, trời ơi, hỡi trời.

-o0o-

Em ơi anh dặn em này,
Sông sâu chớ lội, đò đầy chớ đi.

-o0o-

Giàu cha, giàu mẹ thì mừng,
Giàu cô, giàu bác thì đừng có trông.

-o0o-

Giàu đâu những kẻ ngủ trưa,
Sang đâu đến kẻ say sưa tối ngày?

-o0o-

Gió day thì mặc gió day,
Xin cho cây cứng lá dày thì thôi.

-o0o-

Giúp nhau khi đói mới hay,
Nói chi bù cặp những ngày ấm no.
Gừng già, gừng rụi, gừng cay,
Anh hùng càng cực, càng dày nghĩa nhân.

-o0o-

Hạt tiêu nó bé nó cay,
Đồng tiền nó bé nó hay cửa quyền.

-o0o-

Hoa thơm ai chẳng nâng niu,
Người khôn ai chẳng kính yêu một bề.

-o0o-

Khế với chanh một lòng chua xót,
Mật với gừng một ngọt một cay.
Khó mà biết lẽ biết lời,
Biết ăn, biết ở hơn người giàu sang.

-o0o-

Khôn ngoan chẳng lọ là nhiều,
Người khôn mới nói nửa điều đã khôn.
Khôn ngoan đối đáp người ngoài,
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.

-o0o-

Khôn thì trong trí lượng ra,
Dại thì học lóm người ta bề ngoài.

-o0o-

Không cha có chú ai ơi,
Thay mặt đổi lời chú cũng như cha.

-o0o-

Không ham bịch lúa anh đầy,
Tham ba hàng chữ làm thầy thế gian.

-o0o-

Khúc sông bên lở bên bồi,
Bên lở lở mãi, bên bồi bồi thêm.

-o0o-

Kim vàng ai nỡ uốn câu,
Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời.

-o0o-

Người khôn ăn miếng thịt gà,
Tuy rằng miếng ít nhưng mà no lâu.
Người dại ăn trái bồ nâu,
Ăn nói bĩnh bầu chẳng biết mùi ngon.

-o0o-

Làm người phải đắn phải đo,
Phải cân nặng nhẹ, phải dò nông sâu.

-o0o-

Làm người suy chín xét xa,
Cho tường gốc ngọn, cho ra vắn dài.

-o0o-

Làm trai cho đáng nên trai,
Xuống đông, đông tỉnh, lên đoài, đoài tan.

-o0o-

Làm trai đi biển, đi sông,
Vào đây gặp bãi cát nông mà buồn.

-o0o-

Làm trai đứng ở trên đời,
Sao cho xứng đáng giống nòi nhà ta.
Ghé vai gánh vác sơn hà,
Sao cho tỏ mặt mới là trượng phu.

-o0o-

Lên non cho biết non cao,
Xuống biển cầm sào cho biết cạn sâu.

-o0o-

Lên non mới biết non cao,
Lội sông mới biết sông nào cạn sâu.

-o0o-

Lời nói chẳng mất tiền mua,
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Mật ngọt càng tổ chết ruồi,
Những nơi cay đắng là nơi thật thà.

-o0o-

Một cây làm chẳng nên non,
Ba cây chụm lại thành hòn núi cao.

-o0o-

Một ngày ở với người khôn,
Cũng như con cá vượt môn hóa rồng.
Muốn may thì phảicó kim,
Muốn hay thì ắt phải tìm người xưa.

-o0o-

Muốn no thì phải chăm làm,
Một hột thóc vàng, chín giọt mồ hôi

-o0o-

Nâu sồng nào quản khen chê,
Khó thì cho sạch, rách thì cho thơm.
Nghèo nhân, nghèo nghĩa thì lo,
Nghèo tiền, nghèo bạc chả cho là nghèo.


-o0o-

Nghèo thì dễ ở dễ ăn,
Giàu thì cửa ngáng, cửa ngăn khó vào.

-o0o-

Ngựa mạnh chẳng quản đường dài,
Nước kiệu mới biết tài trai anh hùng.

-o0o-

Người sinh hữu tử, hữu sanh,
Sống cho xứng phận, thác danh tiếng thơm.

-o0o-

Người xấu duyên lặn vào trong,
Bao nhiêu người đẹp duyên bong ra ngoài.

-o0o-

Nhân nghĩa là chúa muôn đời,
Bạc tiền là khách qua chơi bấy giờ.

-o0o-

Nhiễu điều phủ lấy giá gương,
Người trong một nước phải thương nhau cùng.

-o0o-

Những người con mắt lá răm,
Lông mày lá liễu dáng trăm quan tiền.

-o0o-

Những người lêu lổng chơi bời,
Cùng là lười biếng ta thời tránh xa.

-o0o-

Những người lúa đụn tiền kho,
Ruột bằng chạc chỉn (sợi chỉ), miệng to bằng trời.
Những người thắt đáy lưng ong,
Vừa khéo chiều chồng, lại khéo nuôi con.
Những người béo trục béo tròn,
Ăn vụng như chớp, đánh con cả ngày.

-o0o-

Nói chín thì nên làm mười,
Nói mười làm chín kẻ cười người chê.

-o0o-

Nói lời phải giữ lấy lời,
Đừng như con bướm đậu rồi bay đi.

-o0o-

Nói người phải ngẫm đến ta,
Thử sờ lên gáy xem xa hay gần.
Nói người phải ngẫm đến thân,
Thử sờ lên gáy xem gần hay xa.

-o0o-

Non cao ai đắp mà cao,
Sông sâu ai bới ai đào mà sâu?

-o0o-

Nực cười châu chấu đá xe,
Tưởng rằng chấu ngã, ai dè xe nghiêng.

-o0o-

Nước lã mà vã nên hồ,
Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan.

-o0o-

Nước trong ai chẳng rửa chân,
Hoa thơm ai chẳng tới gần gốc cây.

-o0o-

Ở sao cho vẹn cho toàn,
Giao ngôn chớ phụ, nghĩa vàng chớ vong.

-o0o-

Ở sao cho vừa lòng người,
Ở rộng người cười, ở hẹp người chê.

-o0o-

Rủ nhau xuống biển bắt cua,
Bắt cua cua kẹp, bắt rùa rùa bơi.

-o0o-

Rừng có mạch, vách có tai,
Kẻ trong chưa tỏ, người ngoài đã hay.
Rượu nhạt uống lắm cũng say,
Người khôn nói lắm dẫu hay cũng nhàm.

-o0o-

Rượi ngon bất luận ve sành,
Áo rách khéo vá hơn lành vụn may.

-o0o-

Sông sâu còn có kẻ dò,
Lòng người nham hiểm ai đo cho cùng.

-o0o-

Sông sâu nước chảy đá mòn,
Của kia ăn hết, nghĩa còn ghi xương.

-o0o-

Sự đời nước mắt soi gương,
Càng yêu nhau lắm, càng thương nhớ nhiều.

-o0o-

Thà rằng ăn bát cơm rau,
Còn hơn cá thịt nóinhau nặng lời.
Thàm vàng bỏ đống gạch dầy,
Vàng thì ăn hết, gạch xây nên thành.

-o0o-

Tham vàng phụ ngãi ai ơi,
Vàng thời đã hết, nghĩa tôi vẫn còn.

-o0o-

Thắm nhiều thì lại mau phai,
Thoang thoảng hoa lài mà lại thơm lâu.

-o0o-

Thế gian còn dại chưa khôn,
Sống mặc áo rách, chết chôn áo lành.

-o0o-

Thế gian giàu bởi chữ cần,
Có mà lười biếng thì thân chẳng còn,

-o0o-

Thói thời hay chuộng bề ngoài,
Nào ai, ai đã biết ai hơn nào.
Thới thường gần mực thì đen,
Anh em bạn hữu phải nên chọn người.
Đời người có một gang tay,
Ai hay ngủ ngày còn được nửa gang,

-o0o-

Thứ nhất thì tu tại gia,
Thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa.

-o0o-

Thức lâu mới biết đêm dài,
Ở lâu mới biết ai ngườicó nhân.

-o0o-

Thương nhau củ áu cũng tròn,
Không thương thì quả bồ hòn cũng vuông.

-o0o-

Thương nhau nước đục cũng trong,
Ghét nhau nước chảy giữa dòng cũng dơ.

-o0o-

Thương thay con cuốc giữa trời,
Dẫu kêu ra máu có người nào hay.

-o0o-

Tốt gỗ hơn tốt nước sơn,
Xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người.

-o0o-

Trai khôn tìm vợ chợ đông,
Gái khôn tìm chồng giữa chốn ba quân.

-o0o-

Trăm năm ai nỡ bỏ ai,
Chỉ thêu nên gấm, sắt mài nên kim.

-o0o-

Trăm năm bia ssá thì mòn,
Ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ.
Trăm năm lòng dạ gắn ghi,
Dẫu ai đem bạc đổi chì mặc ai.

-o0o-

Trăng mờ còn tỏ hơn sao,
Dẫu rằng núi lở còn cao hơn đồi.

-o0o-

Trong đầm gì đẹp bằng sen,
Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng,
Nhụy vàng bông trắng lá xanh,
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

-o0o-

Trọng người người lại trọng than,
Khinh đi khinh lại như lần trôn quang.

-o0o-

Trông mặt mà bắt hình dong,
Con lợn có béo thì lòng mới ngon.

-o0o-

Trời mưa bong bóng phập phồng,
Mẹ đi lấy chồng con ở với ai.
Chẳng thà ăn sắn, ăn khoai,
Không ở dượng ghẻ, om tai láng giềng.

-o0o-

Vay chín thì phải trả mười,
Phòng khi túng lỡ có người cho vay.

-o0o-

Vàng thì thử lửa thử than,
Chuông kêu thử tiếng, người ngoan thử lời.

-o0o-

Yêu nhau cau sáu bổ ba,
Ghét nhau cau sáu bổ ra làm mười.

-o0o-

Yêu nhau vạn sự chẳng nề,
Một trăm chỗ lệch cũng kê cho vừa.